. دستگاه تناسلی زنان ارگانی با اجزای مختلف است که هر قسمت آن وظیفه انجام کار به خصوصی را برعهده دارد. به طور کلی قسمتهای مختلف دستگاه تناسلی زنان به دو بخش داخلی و بیرونی تقسیم میشود. تخمک گذاری، رشد تخمک بارور شده، فرایند قاعدگی و بارداری همگی از جمله مواردی هستند که به بخش داخلی دستگاه تناسلی زن مربوط میشوند. در مقابل تحریکات جنسی و دفع ادرار نیز از مهمترین عملکردهای مرتبط با بخش بیرونی هستند. آشنایی با بخشهای مختلف این دستگاه به شما کمک میکند تا بتوانید سلامت جسمی خود را به میزان زیادی افزایش دهید. ما در ادامه این مقاله به طور دقیقتری در مورد اجزای مختلف دستگاه تناسلی زنان و عملکرد آنها توضیحاتی را ارائه کردهایم.
دستگاه تناسلی زنان و قسمتهای مختلف آن
دستگاه تناسلی زنان به طور کلی به دو بخش داخلی و بیرونی تقسیم میشود. اندامهایی نظیر مهبل، رحم، لوله رحم و تخمدان همگی در قسمت داخلی جای دارند. در مقابل پرده بکارت، واژن، کلیتوریس، لبهای بزرگ و کوچک همگی به بخش بیرونی اختصاص دارند. آشنایی با این قسمتهای مختلف و وظایفی که هر کدام بر عهده دارند به شما کمک میکنند تا بتوانید به سلامت جسم خود بیش از قبل اهمیت بدهید.
دستگاه تناسلی زنان | معرفی بخشهای بیرونی
لبه بزرگ، لبه کوچک، واژن، پرده بکارت و کلیتوریس مهم ترین بخشهای قسمت بیرونی دستگاه تناسلی زنان هستند. در ادامه به توضیح دقیق تر هر یک از این موارد پرداختهایم.
لبه بزرگ واژن
لبه بزرگ واژن نوعی چروک ضخیم پوستی است که در قسمت پایینی اندام تناسلی زن قرار داشته و بافت آن از جنس چربی میباشد. سطوح داخلی این قسمت عاری از موهای زائد است. در واقع موهایی که از دوران بلوغ در این نواحی رشد میکنند همگی به سطح جانبی لبهها اختصاص دارند.
لبه کوچک واژن
لبه کوچک واژن نسبت به لبه بزرگ آن بسیار نازک تر است. این قسمت نیز کاملا بی مو بوده و دارای لایههای بالایی و پایینی است. به طور کل لبهای واژن بیش از هرچیز در هدایت مسیر ادرار نقش دارند چراکه پیشابراه یا همان مسیر خروج ادرار در میان لبهای واژن قرار گرفته است.
پرده بکارت
پرده بکارت غشای نازکی است که در ورودی مهبل قرار دارد. این پرده که پشت لبه های واژن واقع شده است ضخامتی به قطر یک تا دو میلی متری دارد، اغلب از طریق رابطه جنسی پاره شده و خونریزی سطحی را ایجاد میکند. از همین رو در بسیاری از فرهنگها به عنوان نماد باکرگی زن در نظر گرفته میشود. با این حال در بسیاری از افراد به دلایل مختلف نظیر ارتجاعی بودن پرده بکارت ممکن است با وجود باکرگی فرد هیچ گونه خونریزی را بعد از اولین رابطه جنسی تجربه نکند.
کلیتوریس
کلیتوریس ساختاری مشابه با آلت تناسلی مردانه است. با این حال کارکردی در ادرار زنان ندارد. این بخش دارای عصبهای حسی فراوان است و همین مسئله باعث میشود که نقش بسیار کلیدی در تحریک جنسی زنان داشته باشد. به طوری که تحریک هم زمان کلیتوریس در زمان دخول تا حد زیادی احتمال رسیدن به ارگاسم را برای زن بیشتر میکند.
دستگاه تناسلی زنان | معرفی بخشهای داخلی
در بخشهای داخلی دستگاه تناسلی زنان نیز اندامهای مختلفی قرار دارند که از جمله آنها باید به واژن، دهانه رحم، لولههای فالوپی، رحم و تخمدان اشاره کرد. در ادامه به توضیح دقیقتر هریک از آنها پرداختهایم.
واژن
واژن لولهای عضلانی است که میان مثانه و رکتوم قرار گرفته است. این قسمت خود شامل سه بخش است که لایه مخاطی درونی، لایه میانی مرکزی و لایه فیبری درونی را در بر میگیرد. از جمله مهم ترین کارکردهای واژن میتوان به ایجاد یک مجرا برای دفع خونریزی ماهیانه، مسیری برای زایمان جنین و کانالی برای برقراری رابطه جنسی اشاره کرد.
دهانه رحم
واژن زن در انتها به یک مجرای باریک تر، استوانهای یا مخروطی شکل ختم میشود که به آن دهانه رحم میگویند. در معایناتی که توسط پزشک زنان انجام میشود نصف طول آن با استفاده از ابزارهای پزشکی قابل رویت است. از جمله مهمترین کارکردهای دهانه رحم کشش و بازشدگی در دوران قاعدگی است. این امر معمولا به احساس درد و انقباض در دوران پریودی منجر میشود. همچنین در زمان زایمان طبیعی نیز دهانه رحم چیزی به اندازه 10 سانتی متر باز میگردد تا جنین بتواند راحت تر از بدن مادر خارج شود. این مسئله اغلب باعث میشود که پس از یک زایمان زنان در دوران قاعدگی درد کمتری را تجربه کنند چرا که در واقع دهانه رحم آنها تا حدی گشاد شده و آستانه تحریک فرد افزایش پیدا کرده است.
دستگاه تناسلی زنان | رحم
رحم حفرهای گلابی شکل در انتهای لگن است. وظیفه اصلی این حفره نگهداری از تخمک بارور شده و کمک به گسترش آن است. هر ماه به طور طبیعی بدن زن برای پرورش جنین آماده میشود. زمانی که اسپرم توسط اندام تناسلی زن دریافت نمیشود پوشش داخلی رحم ریزش میکند و همین مسئله منجر به بروز خونریزی قاعدگی میگردد.
عضلات رحم، از جمله قوی ترین عضلات بدن زن هستند که میتوانند در طول بارداری جنین را حفظ کرده و در طول زایمان نیز با انقباضات خود به خروج او کمک نمایند. همچنین رحم در زمان رابطه جنسی و رسیدن به ارگاسم نیز انقباضات منظمی را از خود نشان میدهد. متخصصان بر این باورند که احتمالا این انقباضها در هدایت اسپرم به لولههای رحم نقش موثری ایفا میکنند.
لولههای رحم (لولههای فالوپی)
در گوشه و دو طرف رحم، لولههایی قرار دارند که به آنها لولههای رحمی یا فالوپی گفته میشود. این لولهها در نهایت به تخمدانها وصل میشوند. به طور ماهانه هر ماه یک تخمک از تخمدانها آزاد شده و از طریق لولههای فالوپی به رحم میریزد. این تخمک چیزی حدود 4 تا 5 روز طول میکشد تا به رحم برسد. اگر در این فاصله اسپرم کافی به تخمک برسد فرایند بارداری آغاز میشود. به این ترتیب بلاستوسیت برای ادامه بقای خود به رحم منتقل میگردد.
تخمدانها
تخمدانها مجموعهای از هزاران تخمک هستند که به صورت دو غده کوچک در دو طرف رحم قرار گرفتهاند. رباطهایی که به تخمدانها متصل هستند از یک سو آنها را به رحم و از سوی دیگر به لولههای فالوپی متصل میسازند. تخمدانها پس از بلوغ تا زمان یائسگی تحت تاثیر هورمونهای ترشح شده ازغدد هیپوفیز، هر ماه طی یک چرخه 28 روزه یک تخمک آزاد میکنند.
سوالات متداول درباره دستگاه تناسلی زنان
اگر تخمک بارور شده از لولههای فالوپی به سمت رحم هدایت نشود بارداری خارج از رحم اتفاق میافتد. این وضعیت میتواند سلامت مادر را به خطر بیاندازد و باید زودتر تشخیص داده شود.
عوامل مختلفی در بروز عفونت واژن تاثیر دارند. از جمله مهمترین آنها میتوان به مرطوب ماندن اندام تناسلی، استفاده از شویندههای نامناسب یا صابونهای آلوده و عدم رعایت بهداشت فردی اشاره کرد.