. آسیب های طلاق و ترس از آنها یکی از دلایلی است که گاهی باعث میشود برخی از زوجین علیرغم مشکلاتی که در زندگی مشترک تجربه میکنند، برای جدایی اقدامی انجام ندهند. اگرچه طلاق در برخی از مواقع میتواند راهکار مناسبی برای رهایی از یک زندگی اشتباه باشد اما بااینحال درهرصورت تجربه تلخی است که آسیبها و مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. ما در این مطلب راجع به آسیب های طلاق صحبت خواهیم کرد. شما میتوانید برای پیشگیری و یا درمان این آسیبها از مشاورین روانشناسی کمک بگیرید. علاوه بر این درصورتیکه میخواهید برای فرار از این آسیبها زندگی مشترک خود را ادامه دهید، بهتر است با کمک گرفتن از مشاورین خانواده راهکارهایی را برای بهبود شرایط زندگی پیدا کنید.
آسیب های طلاق | آسیبهای زوجین
طلاق میتواند یک شکست و ناکامی و یا رها شدن از یک تجربه تلخ برای فرد باشد؛ اگرچه در این شرایط میزان آسیبها و مشکلاتی که فرد تجربه میکند کمتر خواهد بود اما بااینحال به نظر اکثر روانشناسان خانواده، طلاق تجربه تلخی است که هرگز نمیتوان ادعا کرد آسیبی را به همراه ندارد. برخی از این آسیبها به دلیل شرایط روحی و اجتماعی خود فرد و برخی دیگر به دلیل قضاوتها و محدودیتهای اجتماعی ایجاد میشوند. از مهمترین آسیب های طلاق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. آسیب های طلاق | بحرانهای روحی
ناراحتیهای روحی یکی از جدیترین آسیب های طلاق است که تا مدتها با فرد باقی میماند. با توجه به شرایط زندگی و نوع شخصیت هر فرد میتوان انتظار داشت که نوع آسیبها در وی متفاوت باشد. برای مثال فردی که به همسر و زندگی مشترک خود علاقمند بوده در صورت تجربه طلاق، احتمالاً مشکلاتی نظیر افسردگی و از دست دادن اعتمادبهنفس را تجربه خواهد کرد. درعینحال درصورتیکه زندگی مشترک پر از دعوا و اختلاف بوده باشد، ممکن است فرد دچار مشکلاتی همچون خشم و اضطراب شدید شود.
نشخوارهای ذهنی یکی دیگر از مشکلاتی است که معمولاً پس از طلاق اتفاق میافتد. در این شرایط خاطرات تلخ زندگی مشترک دائماً در ذهن فرد مرور شده و احساسات منفی همچون غم، خشم و یا ناکامی و اضطراب را تجربه خواهد کرد. به همین خاطر است که توصیه میشود پس از طلاق و برای جلوگیری از آسیبهای روحی آن از یک مشاور مطمئن کمک بگیرید و مراحل سوگ و کنار آمدن با فقدان طرف مقابل را بهسلامت پشت سر بگذارید.
2. شک و بدبینی
یکی از آسیبهایی که احتمالاً به دنبال طلاق و جدایی پیش خواهد آمد، تأثیر آن بر آینده زندگی فرد و دیدگاه وی راجع به سایر افراد است. بسیاری از کسانی که تجربه شکست در زندگی مشترک خود را داشتهاند معمولاً برای تشکیل مجدد زندگی دچار شک و تردید بسیاری خواهند شد و بهسختی میتوانند به فردی دیگر اعتماد کنند. این موضوع شاید باعث شود که آنها بسیاری از موقعیتهای مناسب خود را از دست بدهند.
3. آسیب های طلاق | قضاوتهای اجتماعی
قضاوتهای منفی دیگران در ارتباط با فردی که از همسرش جدا شده یکی دیگر از آسیب های طلاق است که میتواند بهویژه در فرهنگهای سنتیتر و یا محیطهای کوچکتر باعث آزار و اذیت فرد شود. قضاوتهای نا بهجا بهویژه در ارتباط با زنانی که از همسرشان جدا شدهاند، میتواند باعث بروز محدودیتهایی در ارتباطات و یا امکانات شغلی آنها باشد. علاوه بر این بسیاری از افراد تصور میکنند که بروز چنین تجربهای در زندگی فرد به این معناست که او دچار مشکلات رفتاری و تقصیر بسیاری میباشد و به همین خاطر کمتر به وی اعتماد میکنند. طعنه زدنها و استفاده از این نقطهضعف فرد در موقعیتهای مختلف ازجمله آسیبهای اجتماعی است که برای فرد ایجاد خواهد شد.
4. مشکلات مالی
یکی از آسیب های طلاق میتواند بروز مشکلات مالی برای هریک از زوجین باشد. پرداخت حقوقی نظیر مهریه معمولاً مشکلات مالی بسیاری را برای آقایان ایجاد میکند. همچنین بسیاری از خانمهایی که از نظر منبع درآمد به همسر خود وابسته بودند معمولاً پس از طلاق مشکلات مالی بسیاری را تجربه خواهند کرد.
مشکلات مالی یکی از آسیبهای جدی است که گاهی اوقات حتی میتواند باعث ترس فرد از جدایی و ادامه دادن شرایط نامناسب زندگی مشترک باشد. پس توصیه میشود پیش از اقدام برای جدایی اطلاعات خود را راجع به شرایط آینده افزایش دهید و برای هر آنچه قرار است تجربه کنید برنامهریزی مشخصی داشته باشید.
5. کاهش بهرهوری
تا زمانی که فرد بتواند با طلاق و تغییرات زندگی پسازآن سازگاری پیدا کند، فشار روانی بسیاری را تجربه خواهد کرد و به همین خاطر احتمالاً مشکلاتی در موقعیت شغلی، تحصیلی و یا روابط اجتماعی وی پیش خواهد آمد. استفاده از روشهایی برای تخلیه هیجان، دریافت حمایت اجتماعی و بهویژه کمک گرفتن از مشاورین خانواده میتواند در پشت سر گذاشتن سریعتر و سالمتر بحرانها به شما کمک کند.
آسیب های طلاق برای کودکان
طلاق علاوه بر اینکه مشکلاتی را برای زوجین ایجاد خواهد کرد آسیبهایی را نیز در روحیه و عملکرد فرزندان شما باقی خواهد گذاشت. بهتر است با کمک گرفتن از متخصصین کودک و برنامهریزی مناسب برای شرایط پس از طلاق، این آسیبها را در فرزند خود کاهش دهید.
1. افت تحصیلی
یکی از آسیبهای رایج طلاق در کودکان افت تحصیلی است. کشمکشها و اختلافات والدین معمولاً باعث خواهد شد که آنها توجه کمتری به آموزش فرزندان خود داشته باشند. علاوه بر این بروز مشکلات روحی نظیر افسردگی و اضطراب به دلیل طلاق والدین نیز میتواند آنها را نسبت به انجام تکالیف درسی بیانگیزه نماید.
2. آسیب های طلاق | افسردگی و بیماریهای روحی
کودکان بهویژه در سنین پایینتر معمولاً خود را به دلیل طلاق والدین مسئول میدانند. با توجه به ضعف تواناییهای منطقی و استدلال در کودکان آنها نمیتوانند دلایل طلاق و از بین رفتن خانواده را درک کنند به همین خاطر خود را مقصر دانسته و دچار احساس عذاب وجدان و افسردگی میشوند.
کودکان در سنین بالاتر که میتوانند طلاق و معنای آن را درک کنند، معمولاً درمیان همسالان خود احساس ناراحتی و حتی حسادت را تجربه میکنند. تلاش برای پنهان نگهداشتن این راز و یا ترس از قضاوت و برخورد دیگران معمولاً باعث بروز بیماریهای اضطرابی در کودک میشود.
3. احساس دوگانگی
طلاق باعث خواهد شد که کودکان مجبور باشند روزهایی را به طور جداگانه با هر یک از والدین بگذرانند. این موضوع میتواند باعث بروز مشکلات بسیاری در کودک شود. قرار گرفتن تحت دو تربیت مختلف و جابهجا شدن در خانه والدین یا بعضاً بدگویی آنها از یکدیگر باعث میشود که فرزند شما احساس تعارض و دوگانگی بسیاری را تجربه کند. یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید این است که رابطه شما با همسرتان چیزی متفاوت از رابطه او با فرزند شماست. همسر شما میتواند همسری بد و درعینحال مادر یا پدر خوبی باشد. علاوه بر این کودکان معمولاً به هردوی والدین خود علاقه دارند و آسیب زدن به ذهنیت آنها از والد دیگر یا تلاش برای جلب حمایت و توجه کودک، از مسائلی هستند که آسیبهای بسیار جدی را در شخصیت فرزند شما ایجاد خواهند کرد.
با توجه به اینکه طلاق والدین معمولاً تغییر بسیار مهمی در زندگی کودک است و او برای رشد سالم به هردوی شما نیاز دارد، توصیه میشود که راجع به تربیت فرزند خود پس از جدایی از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.
برای کاهش آسیب های طلاق چه کنیم؟
اگرچه طلاق آسیبها و مشکلاتی را به همراه خواهد داشت اما بااینحال شما میتوانید با مدیریت صحیح شرایط، مانع تأثیرگذاری بیش ازحد این موضوع بر سایر جنبههای زندگی خود شوید. به همین خاطر در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره خواهیم کرد:
1. شرایط را بهدقت بسنجید
پیش از آنکه تصمیم خود را برای طلاق عملی کنید بهتر است جوانب مختلف این موضوع را در نظر بگیرید. شما میتوانید با کمک گرفتن از منابع معتبر و یا مشاورین خانواده و کودک، آگاهی خود را راجع به آنچه اتفاقات پس از طلاق افزایش دهید. افرادی که پیش از شما این شرایط را پشت سر گذاشتهاند یکی از مهمترین منابعی هستند که میتوانند دراینباره به شما اطلاع دهند. سعی کنید شرایط خود را پس از طلاق بهخوبی ترسیم نمایید و به این سؤال نیز پاسخ دهید که آیا بالواقع طلاق و تمامی مشکلات پسازآن برای شما مطلوبتر از زندگی مشترک است یا خیر.
2. برنامهریزی داشته باشید
پس از آنکه متوجه تمامی ابعاد زندگی خود پس از طلاق شدید، باید برای آنها برنامهریزی داشته باشید. برای مثال سعی کنید محل زندگی، درآمد، نحوه تربیت فرزندان و هر موضوع دیگری که ازنظر شما باید موردتوجه قرار بگیرد را مشخص کرده و برنامه خود برای رسیدگی به آن را نیز تعیین کنید.
3. آسیب های طلاق | به خودتان حق بدهید
برای احساسات منفی که پس از طلاق تجربه خواهید کرد به خود حق بدهید. هرگز از خود بابت این احساسات خجالتزده نباشید و یا سعی نکنید آنها را مهار کنید. شما در حال گذراندن یک دوره بحرانی از زندگی خود هستید و ناراحتی یا حتی دلتنگی برای زندگی گذشته بسیار طبیعی است. برای ناراحت بودن به خود حق بدهید و همچنین برای حمایت از خودتان اقداماتی را انجام دهید. برای مثال برنامهریزی برای ورزش، سفر و یا هر فعالیت لذتبخش دیگری میتواند به شما کمک کند تا در شرایط روحی بهتری قرار بگیرید.
4. کمک بگیرید
کمک گرفتن از سیستم حمایتی اطرافیان و مشاورین میتواند در گذراندن موفقیتآمیز این شرایط به شما کمک کند. شاید لازم باشد که گاهی اوقات از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید زمانی را به صحبت با شما اختصاص دهند و یا کاری را برایتان انجام دهند. به خاطر داشته باشید که تنظیم قرارهای ملاقات با دوستان و اختصاص زمانهایی برای تفریح با افرادی که برای شما خوشایند هستند، میتواند به بهبود روحیه شما بسیار کمک کند.
در شرایطی که احساس میکنید توانایی کنترل شرایط روحی خود را ندارید و یا فرزندانتان دچار آسیبهای روحی شدهاند، بهتر است از یک متخصص حرفهای در این زمینه کمک بگیرید. متخصصین راههایی را برای تخلیه هیجانات و کنار آمدن مناسبتر با شرایط به شما آموزش خواهند داد.
سؤالات متداول
گاهی اوقات طلاق به معنای پایان دادن به یک شرایط سخت است و به همین خاطر نمیتوان گفت که همیشه آسیبزاست. بااینحال این موضوع همواره تجربهای تلخ میباشد و آسیبهایی را در شرایط روحی و اجتماعی فرد ایجاد میکند.
شما نمیتوانید این آسیبها را به صفر برسانید اما با مدیریت صحیح میتوانید از شدت آنها کاسته و شرایط بهتری را ایجاد نمایید.